İslam toplumunun ilk nesli olan ve bizzat Hz. Peygamber'in eğitiminden geçen sahabe nesli O’nun hayatına ve vahyin nazil oluşuna şahit olarak İslam Medeniyetinin temelini atmışlardır. Her bir unsuru en güzeliyle yerine getirmeleriyle sonraki nesillere her açıdan örnek olmuş ve ümmete birçok güzelliği miras bırakmışlardır. Hayatlarının her safhasında kulluk şuurunu kendinde taşıyan, çok ibadet eden ve ömürlerini taat yolunda harcayan Sahabe-i Kiramdan bazı örnekler aktaracağız.
- OSMAN RADIYALLAHU ANH
Hafız Ebu Nuaym el-İsfehani, Hilyetü'l-evliya isimli eserinde şöyle nakletmektedir:
Rivayet edildiğine göre: “Osman b. Affan Radıyallahu Anh bütün seneyi oruçla, gecenin başında uyuması hariç, bütün geceyi de ibadetle geçirirdi.”1
Osman b. Abdurrahman et-Teymi şöyle demiştir:
“Babam bana, ‘Makam’da geceye galip geleceğim!’ dedi (ve gitti). Sonrasında babam dedi ki: ‘Atame/Yatsı namazını kıldığımda Makam’a yöneldim ve oraya geldim. Ben kıyamda iken bir de baktım ki, bir adam ellerini omuzlarıma koydu. Baktım ki bu adam Osman b. Affan... Fatiha Suresinden başlayıp Kur’an’ı hatmedinceye kadar okudu ve ardından rükû ve secde yaptı. Sonra ayakkabılarını giydi (ve gitti). Bundan önce namaz kıldı mı kılmadı mı bilmiyorum.”2
Muhammed b. Sirin'in şöyle dediği nakledilmiştir: Kendisini öldürmek isteyenlerin etrafında toplandığı zaman Osman’ın kadınlarından biri dedi ki: “Onu ister öldürün ister bırakın, muhakkak ki o, bir rekâtta Kur'an'ın tamamını okuyarak geceyi ihya eden bir insandır.”3
- ÖMER RADIYALLAHU ANH
İbn Kesir, el-Bidaye ve'n-Nihâye isimli tarih kitabında, Hz. Ömer'in tercüme-i halinde şöyle demektedir: “İnsanlara yatsı namazını kıldırır sonra evine gider ve fecre kadar namaz kılmaya devam ederdi. Ölüm, onu, oruçlu olduğu halde yakaladı (oruçlu iken öldü).”4
ABDULLAH B. ÖMER RADIYALLAHU ANH
Ebu Nuaym, Hilyetül-evliya’da şöyle nakletmektedir: Nafi'den şöyle rivayet edilmiştir: “İbn Ömer, geceyi namazla ihya eder sonra da ‘Ey Nâfi! Biz seherde uyanık mı olduk? Hayır!’ der, tekrar namaz kılmaya dönerdi. Sonra da ‘Ey Nâfi! Biz seherde uyanık mı olduk? Evet!’ der, oturur ve sabaha kadar dua ve istiğfar ederdi.”5
Nafi'nin şöyle dediği rivayet edilmiştir: “İbn Ömer, Yatsı namazını cemaatle kılamadığında gecenin tamamını ihya ederek geçirirdi.”6
TEMİM B. ENES B. HÂRİCE ED-DÂRİ
Ebu Sa'd es-Sem'âni, el-Ensâb isimli kitabında şöyle zikretmektedir: “Temim, Kur'an-ı Kerim'i bir rekâtta hatmederdi. Pek çok zaman bütün gece sabaha kadar bir ayeti tekrar eder dururdu. Sahabenin abid ve zahidlerinden idi. İzzet sebeplerine sarılmış, ölünceye kadar hayatını ibadetle geçirmeye devam etmiştir.”7
ŞEDDÂD B. EVS
Ebu Nuaym şöyle nakletmektedir: Şeddâd el-Ensariden şöyle rivayet edilmiştir: “O(Şeddâd) yatağına gireceği zaman yatağında kıvranır ve uykusu gelmezdi. Sonra ‘Allah’ım! Muhakkak ki, ateş korkusu benim uykumu yok etmiştir’ der ve sabaha kadar namaz kılardı.”8
Bu çağda mesuliyet duygusunu idrak ederek mücadele eden Müslümanların görevi, kuşkusuz sahabe neslinin de göreviydi. Sahabe neslinin görevini tatbik edebilmek ise onları her alanda örnek almakla mümkündür. Dolayısıyla bugün Allah yolunda mücadele edenlerin bilhassa Sahabe-i Kiram’ın örnekliğine olan ihtiyacı her zamankinden daha fazladır. Çünkü Rasulullah: “Ashabım yıldızlar gibidir. Hangisine tâbi olsanız hidayete erersiniz”9 buyurmuş ve onların örnek alınmasını istemiştir. Allah yolunda mücadele eden her Müslümanın ibadet ve taat yönünden de yolunu aydınlatan yıldızların izinde olması duası ile…
- İbn Hacer
- Ebu Nuaym, el-Hilye
- Ebu Nuaym, el-Hilye
- İbn Kesir
- Ebu Nuaym el-Hilye
- Ebu Nuaym el-Hilye
- Hazrecî, Hulâsatü-t-Tezhib
- Ebu Nuaym el-Hilye
- Beyhaki
