Oğul;
Dünya bir gariphan, bir hoyratmekan,
İnsan bir garipvarlıkkabınasığmayan…
Hayat bir yudumsu, bir anlıkrüya…
Ömür bir kısayoltekrarıolmayan…
Bu yoldanazarımızısonsuzluğadikip; büyük yürümek ve büyük ölmekgerek. Bu yoldahırs, diken; benlik ve kibir, engeldiroğul. Sakın ha kendinetakılmayasın ve kendindeboğulmayasın. TekliksadeceAllah’amahsustur, tekbaşınakararaduruphoyratdünyanındayanılmazağırlığınıkaldırmayasın. İşleriniehilkişileredanışaraktutasın, danışırsanyolalırsın, danışmasanyoldatakılıpkalırsınoğul.
Güçlüsün, akıllısın, sözsahibisin; amabunlarınerede, nasılkullanacağınıbilemezsen, sabahrüzgârındasavrulupgidersin.
Bir demgelir bir tekmeyledünyalarıyıkacakolursun, bir demgeliryerdekikarıncayamağlupolursun. Güçhayvanda bile mevcut. Akılsadeceanahtar. Anahtaratakılmasın. Aslolananahtarınaçacağıkapılardır. Kapılarınardındahazineler, kapılarınardındasırlarvardır. Sırlarki, ebedimuştularıkoynundabarındırır; sonsuzakavuşturur. Aklınıkullanıpdünyadaykencennetinkapılarınıaralayasınoğul.
Öfken ve benliğin bir olupaklınıyener! Daimasabırlı, sebatlı ve iradenesahipolasın, azmindendönmeyesin. Çıktığınyolu, taşıyacağınyüküiyibil, her işingereğini vaktinde yap!
Öfkeateş, öfkeafet, öfkeşeytandıroğul. İnsanoğludağlarıdevirir; amaöfkesinemağlup olabilir. Öfkeylesavaşıdaimatazetutmakgerektir.
“Yolcu, burukbaşgerek
Gözdedaimyaşgerek
Huybirazyavaşgerek
Yoksayollaraşılmaz” diyen ne güzelsöylemiştir.
Öfkebenliğinyemi, en lezzetligıdasıdır. Benliksemirdi mi irade yok olurgider. İradesizayıflayanınruhuintihareder. Posalaşmış bir bedentaşımak ne ağırzillet, ötelerekapalı bir ruhtaşımak ne büyük ihanet.
Sabırsızolmazoğul. Sabırsızmenzilevarılmaz. KafDağı’nasabırsızulaşılmaz. “Sabırkara bir dikeniyutmak, dikeniçiniparçalayıpgeçerken de hiçsesçıkarmamaktadır.” İnsanocaklargibiyanmalı, yanmalı da kimseleregamınıilanetmemelidir.
Vazifençetin, yükünağırdıroğul. Hizmetteöndeücrettegerideolasın. Vazifenin en ağırınatalipolmaktankaçınmayasın. VazifeninağırlığıYaratanınkullarınaihsanıdır.
Bizlernefretieritmekiçin, muhabbetinasaletinidünyayayenidenhâkimkılmakiçinçıktıkyola. Bu yoldautanacak bir şeyimizyoktur. Muhabbetyolunungizlisisaklısıyokturoğul. Amaaltınındeğerini de sarrafbilir, sözünümuhatabınagöreayarlayasın. Cahilinkarşısındaaltınlarınıçamuraatmayasın. Yiğitolankördür, kötülüğügörmez; sağırdır, kemsözüişitmez; dilsizdir, her ağzınagelenidemez. Bildiğini de her yerdeayaklaraltınasermez. Yunusgibidir o; yüreğimuhabbete, gönülibresiHakikateayarlıdır. O bir defasözverdi mi, onunamusubilir.
Ananı, atanı say; bereketbüyüklerleberaberdir!
Ana çileyumağıdır, oğulduakaynağıdır. Ana yüreğinarin bir ipek, atabileğiHakk’ındiktiği en sağlamdirektir. Ne ananıninceyüreğiniyakasın, ne de babanınkapıgibibileğinikırasınoğul. Yarınyuvakurduğundaocağınlaonlararasındaköprüolasın. Ana ve atadüşmemekiçinsırtımızıdayadığımızduvardır, yarınduvaryıkıldığındakıymetinianlarsın.
Sevildiğinyeresıkçagidipgelme, muhabbetinkalkar, itibarınkalmaz.
Düşmanınıçoğaltma!
Haklıolduğundakavgadankorkma! Bilesinki; atıniyisinedoru, yiğidiniyisine deli derler!”
Her şeyinortasımakbuldür, sevginin de. Sevdiğinigereğindenfazlasevmeyesin. Sevgini de, sadeceyüreğininelinevermeyesin. En çetinimtihan “sevgi”yleolanıdır. “Kişi ne kadarbahadırolsa da, muhabbetetuşolur” diyenatanınsözünüaklındançıkarmayasın. Böyleimtihanolmamak, istikbaldeneslindenutanmamakiçingecelerinbağrında, seherlerinaydınlığındaduayadurasın. Seninideallerin ve geleceğedairhedeflerinvaroğul.
Gönüladamıömrünüboşaharcamaz, yüreğiniucuzasatmaz, edeptacınıbaşındanatmaz.
Gönülerinin her zaman yüzüyerde, gönlügöktedir. Haklıolduğundakavgavermesinibilir. Kavgayısadecebileğiyledeğil, ilmiyle ve yüreğiyleyapmasınıbilir.
İyiliğekötülük, şerkişininkârı,
İyiliğeiyilik her kişininkârı
Kötülüğeiyilik de, erkişininkârıymışoğul.
Sen bizimrüyamız, senbizimdevâmız, senbizimduamızsınoğul. Daimabaşındik, alnınak, gönlünpakolsun.
Zümrüt-ü Anka’nıiyiseçkiKafDağı sana yakınolsun. Yolunebediyetekadaraçıkolsun.
ŞEYH EDEBÂLİ’NİN OSMAN GAZİ’YE NASİHATİ
