Allah beni ve seni dünya ve ahiretin iyiliğine kavuştursun. Bilesin ki büyüklük taslamak ve kendini beğenmişlik, faziletleri siler ve alçaklık kazandırır. Nasihat dinlemeyi ve terbiye edilmeyi engelleyen bir rezalet olmak için, bu sana kâfidir. Bu yüzdendir ki, mütefekkirler; “İlim, hayâ ile büyüklük taslama arasında barınamaz. Sel yüksek binalara nasıl düşmansa, ilim de böbürlenenlere öyle düşmandır” derler.
Peygamberimiz Sallallahu Aleyhi ve Sellem buyuruyor ki: “Kalbinde zerre kadar kibir olan kimse, cennete giremez.”1
Allah Azze ve Celle kibirle kargaşalık çıkarmayı yan yana zikrederek şöyle buyurmuştur: “Bu, ahiret yurdudur. Biz onu yeryüzünde büyüklük taslamak ve kargaşalık çıkarmak peşinde koşmayanlara nasip ederiz.”2 Yine Rabbimiz Teâlâ buyuruyor ki: “Yeryüzünde haksız yere büyüklük taslayanları ayetlerimden engelleyeceğim. Onlar her ayeti görseler bile ona inanmazlar; dosdoğru yolu (rüşd yolunu) da görseler, yol olarak benimsemezler, azgınlık yolunu gördüklerinde ise onu yol olarak benimserler. Bu, onların ayetlerimizi yalanlamaları ve onlardan gafil olmaları dolayısıyladır.”3
Ehli hikmet derler ki: “Büyüklük duygusu ile saltanat bir arada devam etmez.”
Kibirliliği ile meşhur Beni Abduddar oymağından birine; “Halifeyi görmeye niçin gelmiyorsun?” diye sorarlar. “Köprünün, şerefimi çekemeyeceğinden korkuyorum” diye böbürlenir.
Haccac İbni Artat'a; “Niçin cemaatle namaz kılmaya gelmiyorsun?” diye sorarlar. “Bakkal takımının beni sıkıştıracağından çekiniyorum” diye cevap verir.
Derler ki: “Ancak düşkün ruhlular büyüklük taslar ve alçak gönüllüler mutlaka yüce ruhlu, kimselerdir.”
Peygamberimiz buyuruyor ki: "Üç şey mahvedicidir: Boyun eğilen pintilik, isteklerine uyulan nefis ve insanın kendini beğenmesi."
Abdullah İbni Amr'ın rivayet ettiğine göre Peygamberimiz buyuruyor ki: "Hz. Nuh ölmek üzere iken iki oğlunu yanına çağırarak onlara şu nasihatte bulunur; “Size iki şeyi emreder ve iki şeyden sakınmanızı isterim. Allah'a ortak koşmaktan ve büyüklük taslamaktan uzak durunuz. Emrettiğim şeylere gelince birincisi "Le İlehe İllallah’ı dilinizden düşürmeyin. Çünkü göklerde ve yerde olan her şey terazinin bir kefesine; ‘Le İlehe İllallah’ cümlesi de öbür kefesine konsa ikincisi ağır basar.”
*İmam Gazali - www.ihya.org - Kalplerin Keşfi
1- Müslim
2- Kasas Sûresi, 83
3- Araf Sûresi, 146
