HAYIR İŞLERİNE KOŞMAK BÂBI
Ebu Hureyre Radıyallahu Anh’dan, Rasulullah Sallallahu Aleyhi ve Sellem’in şöyle buyurduğu rivayet edilmiştir: “Salih amelleri yapmakta acele davranın. Zira ileride karanlık gecenin (birbirini izleyen) parçaları gibi birtakım fitneler vuku bulacak. O vakitte adam, mü’min olarak sabahlar, akşama kafir çıkar; mü’min olarak akşamlar, sabaha kâfir çıkar. Dünya malı karşılığında dinini satar.”1
Hadisten Çıkarılan Dersler:
1. Dine sarılmak; engeller ve birtakım manialar ortaya çıkmadan önce salih amelleri yerine getirmede eli çabuk tutmak farzdır.
2. Hadis, fitnelere düşmekten sakındırmaktadır. Zira fitneler kulun dinde şüphe duymasına ve imanının azalmasına yol açar.
3. Kitap ve sünnete bağlılığa teşvik edilmektedir. Zira fitne zamanlarında tutunulacak olan bu ikisinden başkası değildir.
İBADETLERDE DENGELİ OLMAK BABI
Ebu Hureyre Radıyallahu Anh’dan şöyle rivayet edilmiştir: Rasulullah Sallallahu Aleyhi ve Sellem şöyle buyurdu: “Şüphesiz din kolaylıktır. Her kim, kendini dinde zora koşarsa din, ona üstün gelir. Öyleyse (size emredilen ibadetleri) dosdoğru yapın. (Gücünüz buna yetmezse) ona yakınını yapın. Böyle yaparsanız size müjdeler olsun! (İbadetinizde) sabah, akşam ve biraz da geceden faydalanınız.”2
Hadisten Çıkarılan Dersler:
1. Sahih olan uygulama, insanın bir şeyi doğru ve isabetli bir şekilde yapmasıdır. Bunu yapmak kolay olmazsa amelini doğruya ve isabetliliğe yaklaştırmaya çalışır.
2. Şeriat, Allah Azze ve Celle’den gelecek bol sevapla müjdelemekle birlikte amel işlemeye de teşvik etmektedir.
3. Kulun mümkün olduğunca müjdelemek ve güler yüz göstermek suretiyle kardeşlerini sevindirmede hırslı olması gerekir.
4. Devamlılıkla birlikte taatlerde orta yolda olmak, dünya ve ahirette felaha ulaştıran yoldur.
5. Allah Azze ve Celle’ye itaat ve ibadet konusunda kalplerin meyil ve rahatlığını kullanmak gerekir.
NASİHAT BÂBI
Enes Radıyallahu Anh’dan şöyle rivayet edilmiştir: Rasulullah Sallallahu Aleyhi ve Sellem şöyle buyurdu: “Sizden biriniz, kendisi için istediğini din kardeşi için de istemedikçe (tam manada) iman etmiş olamaz.”3
Hadisten Çıkarılan Dersler:
1. Uzak yakın, küçük büyük, erkek kadın her Müslüman için iyi niyet taşımak gerekir.
2. Kendin için istediğin şeyi Müslümanlar için de istemek, Müslümanlar için iyi niyetli olmak kapsamındadır.
3. Kendisi için istediği bir şeyi kardeşi için de istemedikçe kulun imanı kemâle ermez.
EMR-İ Bİ’L-MA’RUF VE NEHY-İ ANİ’L-MÜNKER BÂBI
Huzeyfe Radıyallahu Anh’dan rivayet edildiğine göre Rasulullah Sallallahu Aleyhi ve Sellem şöyle buyurmuştur: “Canım elinde bulunan olan Zat’a yemin ederim ki ya marufu emreder ve münkerden nehyedersiniz ya da yüce Allah, size katından bir azap gönderir. Sonra Allah’a yalvarırsınız da duanız kabul edilmez.”4
Hadisten Çıkarılan Dersler:
1. Önemli işlerde yemin etmek caizdir.
2. Ma’rufun emredilip münkerin nehyedilmesi en güçlü vaciplerdendir.
3. Ümmetin emr-i bi’l-ma’ruf, nehy-i ani’l-münkeri terk etmesi karşısındaki şiddetli bir vaad vardır. Buna dayanarak, başımıza felaketlerin nereden geldiğini biliyor muyuz?
4. Emr-i bil-ma’ruf, nehy-i ani’l-münkerin karşılıklı olarak tavsiye edilmesinin terk edilmesi, duaların reddedilmesine/kabul edilmemesine sebeptir.
ZULMÜN HARAM OLUŞU BÂBI
Cabir Radıyallahu Anh’dan rivayet edildiğine göre, Rasulullah Sallallahu Aleyh ve Sellem şöyle buyurmuştur: “Zulümden kaçının. Çünkü zulüm, kıyamet gününde (sahibinin başına) zifiri karanlık olarak çöker. Cimrilikten de kaçının. Çünkü cimrilik, sizden öncekileri helak etmiştir. Zira onları birbirlerinin kanlarını dökmeye ve dokunulmaz haklarını helal saymaya sevk etmiştir.”5
Hadisten Çıkarılan Dersler:
1. Zulüm ve mal hırsıyla birlikte var olan cimrilik, dünyada helake ve kıyamette de şiddetli sıkıntılara sebep olan büyük günahlardandır.
2. Cimrilik, iman ehlinin düşmanıdır. Kerem ve cömertlik, müminlerin sıfatlarındandır.
MÜSLÜMANLARIN HAKLARINA SAYGI BÂBI
Numan b. Beşir Radıyallahu Anhuma’dan rivayet edildiğine göre Rasulullah Sallallahu Aleyhi ve Sellem şöyle buyurmuştur: “Mü’minler birbirlerini sevme, birbirlerine acıma ve birbirlerine şefkat gösterme hususunda tıpkı bir vücut gibidirler. Nasıl ki vücudun bir uzvu, rahatsız olduğu zaman diğer uzuvlar da uykusuzluk ve ateşli hastalıkta ona ortak olurlarsa (müminler de birbirlerine karşı işte öyledir).”6
Hadisten Çıkarılan Dersler:
1. Müslümanlar, Müslümanların haklarına tazim göstermeye, yardımlaşmaya, birbirlerine yumuşak davranmaya, aralarında sevgi ve merhametin yayılmasına teşvik edilmiştir.
2. İnsan ilişkilerinde sıcaklık ve dayanışmanın hâkim olduğu toplum, güçlü ve birbirini tutan bir toplumdur.
3. Müslüman, diğer Müslümanların halleriyle ilgilenmeye, haberlerini araştırmaya teşvik edilmiştir.
ALLAH İÇİN SEVMENİN FAZİLETİ BÂBI
Muaz Radıyallahu Anh’dan rivayet edildiğine göre, o şöyle demiştir: Rasulullah Sallallahu Aleyhi ve Sellem’i şöyle buyururken işittim: “Allah Teâlâ şöyle buyurmuştur: ‘Benim için birbirlerini sevenlere (kıyamet günü) peygamberlerin ve şehitlerin dahi gıpta edeceği nurdan minberler vardır.”7
Hadisten Çıkarılan Dersler:
1. Allah’ın celali için birbirlerini sevenlerin muazzam ve değerli bir makamları vardır. Onlar dünya ve ahirette bir nur üzeredirler.
2. Hayırlı işlerde yarışmak sadık Müslümanların yoludur.
İSTİĞFAR BÂBI
İbn Abbas Radıyallahu Anhuma’dan rivayet edildiğine göre Allah Rasulü Sallallahu Aleyhi ve Sellem şöyle buyurmuştur: “Kim istiğfarı dilinden düşürmezse Allah onun her türlü sıkıntısına çıkış yolu gösterir, onu her türlü endişeden ferahlığa eriştirir ve onu hiç beklemediği yerden rızıklandırır.”8
Hadisten Çıkarılan Dersler:
1. İstiğfara devam eden kimsenin tasası giderilir ve rızkı yeter hale getirilir.
2. İstiğfar hayırların celbi, zararların def’i için bir sebeptir.
1. Müslim, 118
2. Buhari, 39
3. Buhari, 13; Müslim, 45
4. Tirmizi 2169. Ayrıca bakınız: Elbani, Sahihu’l-Cami, 7070
5. Müslim 2578
6. Buhari 5665; Müslim 2586
7. Tirmizi, 2390, “Hasen-sahih” kaydıyla
8. Ebu Davud, 1297; İbn-i Mace, 3809
